Aardewerk- en Plateelbakkerij Flora

Toonaangevende producent van keramiek met innovatief design, met name in de jaren 50 van de vorige eeuw.

Flora was een toonaangevende keramiek producent in Nederland van de 20ste eeuw. Met innovatief design veroverde het bedrijf een plek tussen de vele andere producenten in Nederland. Het was een van oorsprong Goudse fabriek van plateel, die bestond van 1945 tot 1994. Frans Eikenboom (1881-1966) was al in 1927 in Gouda met de productie van aardewerk begonnen. In 1945 richtte hij met zijn zoon Peter Antonius Eikenboom (1907-1981) de Flora-fabriek op. Die werd gevestigd in Stolwijkersluis aan de Gouderaksedijk.
In de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw was Flora een toonaangevende en vernieuwende producent van sier- en gebruiksaardewerk. De min of meer abstracte decors op schalen, vazen, borden, en dergelijke vielen in de smaak. Flora-keramiek werd een belangrijke beeldbepaler in veel interieurs van die jaren. Flora richtte zich op sieraardewerk, vazen en schalen, waar andere bedrijven zich vooral bezig hielden met serviezen.
Directeur Eikenboom in 1962: “Wat wij maken is beslist geen kunstprodukt, maar aardewerk dat er netjes uitziet, waar vraag naar is, dat vlot verkocht wordt en daardoor voor de winkelier een goed artikel is”. Het aardewerk was bestemd voor een breed publiek.
Inspiratie werd opgedaan op de grote vakbeurzen in Duitsland. Eikenboom senior en zijn zoon waren zelf de ontwerpers van de modellen en de decors.
Flora werd geprezen vanwege opvallende prestaties op de Utrechtse Jaarbeurs. Rond 1955 kwamen de matte pasteltinten in omloop. Tussen 1955 en 1960 zorgde Flora voor verdere doorbraak met moderne decors zoals Rumba en Tango. Deze Rullo decors hebben een onregelmatige achtergrond glazuur dat op het voorwerp werd gespetterd.

Door de veranderende smaak van de consument en de groeiende internationale concurrentie raakten Nederlandse aardewerkfabrieken zoals Flora problemen met afzet en winstgevendheid. Flora trachtte de steeds diverser wordende vraag van de consument te volgen door op de markt brengen van nieuwe vormen en decors. Voor nieuwe ontwerpen werden kunstenaars van naam en faam aangetrokken, zoals de Duitse ontwerper Karl Friedberg.
In 1989 werd Flora overgenomen door keramiekfabriek Royal Goedewaagen in Nieuw-Buinen, dat oorspronkelijk ook een Goudse plateelfabriek was. De fabriek in Hardenberg werd in 1994 gesloten, de productie van het plateel van Flora werd verplaatst naar Nieuw-Buinen. In 1996 stopte Goedewaagen - als gevolg van de tegenvallende vraag - de productie van keramiek met Flora-design.

Bronnen
- Plateelbakkerij Flora, Informatie folder, Stedelijke Musea Gouda, 1ste jaargang nr 7, 1984
- De Flora Fabriek, M Hanrath en G. Willems, Uit Vormgeving en Kunst, jaargang 16, nr 2, 1884
- Flora Keramiek 1945 – 2000, J. Broekmeijer en F. Visser, Uitgeverij Waanders en Stedelijk museum Den Bosch, 2006.
- Flora Plateel, De hoogtijdagen 1954 – 1961, E.J. Noorman,Boekwerk en partners, 2007
- F. Meydam in keramiek, J. Temmink en B. Agerbeek, Museum het oude Raadhuis Leerdam, 2005
- Wikipedia,